گل سرخ و بادۀ گلگون؛ بازخوانی ابیاتی از دیوان أبونؤاس بر پایۀ آیین کهن شادگلی
نویسنده
چکیده مقاله:
آن دسته از شاعران عصر عباسی که خاستگاه پارسی دارند و از آبشخور فرهنگ و تمدن ایران باستان سیراب شدهاند، در سروده‌های خود به فراخور حال، گاه آشکار و گاه در پرده، از آداب و آیینهای دیرزیست این مرزوبوم سخن گفتهاند. همین اشارتهای کم و بیش میتواند راهگشای پژوهشگران باشد برای آشنایی بهتر و بیشتر با آیینهایی که گذر زمان آنها را در فراموشخانه به زنجیر کشیده است. أبونؤاس از آن دسته شاعرانی است که افزون بر دگرگون ساختن اغراض شعری کهن عربی بر پایۀ آموزههای ایرانی، در دیوان خود از آداب و آیینهای کهنی یاد میکند که در روزگار وی همچنان پابرجا بوده است. او در پنج بیت از میگساری «علی الورد»، «فوق الورد» (بر گل سرخ) سخن میگوید. این جستار در پی آن است که روشن کند مراد از بادهگساری بر گل سرخ چیست. نگارنده بر آن است که «علی الورد» اشارهای است به «شادگلی»؛ آیینی ایرانی و درپیوسته با گل سرخ و شراب، همان که در ادبیات کهن فارسی «گلافشانی» خوانده شده است. از آنجا که در آثار کهن و معاصر فارسی نشانی از «شادگلی» یافت نشد، در این نوشتار، نخست تلاش شده که به یاری منابع کهن عربی، این آیین شناسانده و سپس از رهگذر آن، ابیات مذکور بازخوانی شود.
منابع مشابه
تصحیح انتقادی ابیاتی از دیوان انوری
دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی‌رغم کوشش مصححان و گامهای بلندی که در این راه برداشتهاند، هنوز کاستیهای بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخههای استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخههای کهن است. در این پژوهش ...
متن کاملشرح ابیاتی از دیوان شمس بر اساس مثنوی معنوی
با ملاحظه و بررسی تطبیقی مثنوی معنوی و دیوان شمس، اندیشه‌ها و مضامین مشترکی در این دو اثر عظیم ادبی دیده می‌شود. برخی از این اندیشه‌های مشترک، در دیوان شمس به‌اجمال و ابهام و در مثنوی مشروح و با روشنی بیشتر آمده است. از این‌رو، مقایسة این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و نکات مشترک آنها میتواند در برطرف‌کردن ابهام ابیاتی از دیوان شمس نیز مؤثر افتد. در مقالة حاضر، علاوه بر جست‌وجوی اندیشه‌های مش...
متن کاملپیشنهادهایی برای تصحیح برخی از بیت‌های دیوان معزی و ذکر شعرهای نویافتۀ وی (بر پایۀ تذکره‌‌ها و جُنگ‌‌های کهن)
در دانش تصحیح متون، هرچه اقدم نسخ به زمان زندگی مؤلف نزدیک‌‌تر باشد، به شرط رعایت قواعد تصحیح علمی، استواری متن تصحیحی بیشتر است. متأسفانه از بسیاری از متون ارزشمند زبان فارسی نسخه‌‌ای کهن باقی نمانده است. در چنین حالی، متون واسطه‌‌ای (تذکره‌‌ها، جنگ‌‌ها، مجموعه‌‌ها، و سایر متون نظم و نثر)، که بخشی از متن مورد نظر را تضمین کرده باشند، نقش مهمی در یافتن صورت درست ضبط کلمات ایفا می‌‌کنند. در ...
متن کاملتصحیح انتقادی ابیاتی از دیوان انوری
دیوان انوری - شاعر نامدار سده ششم- از متون ارزشمند تاریخ ادبیات فارسی است که بیش از پنجاه سال پیش، یک بار به همت سعید نفیسی و بار دیگر به کوشش محمدتقی مدرس رضوی تصحیح و منتشر شده است. علی رغم کوشش مصححان و گامهای بلندی که در این راه برداشتهاند، هنوز کاستیهای بسیاری در ضبط اشعار شاعر هست که بیشتر ناشی از نقص در قرائت نسخههای استفاده شده و دسترسی نداشتن به برخی نسخههای کهن است. در این پژوهش ...
متن کاملشرح ابیاتی از دیوان شمس بر اساس مثنوی معنوی
با ملاحظه و بررسی تطبیقی مثنوی معنوی و دیوان شمس، اندیشه ها و مضامین مشترکی در این دو اثر عظیم ادبی دیده می شود. برخی از این اندیشه های مشترک، در دیوان شمس به اجمال و ابهام و در مثنوی مشروح و با روشنی بیش تر آمده است. از این رو، مقایسة این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و نکات مشترک آن ها می تواند در برطرف کردن ابهام ابیاتی از دیوان شمس نیز مؤثر افتد. در مقالة حاضر، علاوه بر جست وجوی اندیشه های مشتر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 2
صفحات 209- 229
تاریخ انتشار 2019-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023